Open Joodse Huizen / Huizen van Verzet Utrecht
zondag 4 mei
11.00 – 16.00 uur
diverse locaties

 

Open Joodse Huizen / Huizen van Verzet

Elk jaar openen zo’n tweehonderd huizen, winkels en scholen in heel Nederland hun deuren om stil te staan bij de Joden die ooit op deze locaties woonden en werkten. 
In woonkamers, op zolder, achter toonbanken en tussen schuifdeuren maak je kennis met slachtoffers, overlevenden en verzetsstrijders van de Tweede Wereldoorlog. Wie waren ze? Hoe leefden ze? Waar zat de schuilplek? En wat is er van hen geworden? 
Met persoonlijke verhalen maakt Open Joodse Huizen de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog invoelbaar. 

In Utrecht kun je op onderstaande negen locaties de verhalen te horen.

 

---

 

• Bergstraat 6 
  11:00h, 12:00hen 13.00h
  
  De Joodse arts Bram Querido bracht zijn jeugd door in Wijk C. Van het gezin Querido overleefden alleen hij en zijn zus. Hun vader en een andere zus werden vermoord in Sobibor, hun moeder in Auschwitz. De huidige bewoonster van hun woning, Corry Huiding, vertelt hun verhaal.
  
  
• Kromme Nieuwegracht 35a    
  12:ooh en 13:ooh
  
  Samen met haar echtgenoot Alphons, runde Mieks de Leeuw-Snackers een kruidenierszaak. Tijdens de oorlog werd een Duitse dame bij het echtpaar ingekwartierd. Nadat Mieks een woordenwisseling met haar kreeg, werd ze gearresteerd en zwaar gestraft. Ze overleed in februari 1945 in een vrouwengevangenis in Leipzig. Nicole Zonderhuis vertelt haar verhaal.
  
  

   

• Zaagmolenkade 28
  11.00h en 12.00h
  
  Ester van der Hoeden en haar verloofde Isaac Cohensius hebben als droom samen in Palestina een dokters- en verpleegpost te gaan runnen. Ester doet de opleiding verpleging en behaalt ook de diploma’s kinderverpleging en kraamzorg. Isaac studeert geneeskunde in Utrecht. Als in de zomer van 1942 hun deportatie aanstaande is, trouwen ze in Utrecht en melden zich in Westerbork. Op 31 augustus 1942 gaan ze op transport. Isaac wordt voor Auschwitz uit de trein gehaald om als arts in concentratiekampen te gaan werken. Ester wordt vergast op 3 september 1942. Verteller is Daniel van den Broek die hierover het boek De kampdokter schreef.
  
  

   

• Springweg 162 – Broodhuis
  14.00h en 15.00h
  
  Jo van Gelder (1901-1989), godsdienstleraar, secretaris van het kerkbestuur, leraar van de begrafenisvereniging en onderscheiden met de chavertitel. Deze spil van de Nederlands-Israëlitische Gemeente Utrecht overleefde de bezettingstijd  min of meer ondergedoken in zijn eigen huis. Na de oorlog werd de empathische en vredelievende Van Gelder rabbijn van deze gemeente. Na zijn pensionering emigreerde hij naar Israël. Historici Els Boon en Han Lettinck vertellen het verhaal.
  
  

   

• Melis Stokestraat 16
  14.00h en 15.00h
  
  De Joodse Greetje Amalia Roe werd in juni 1940 geboren in Amsterdam. Haar ouders hadden een comestibleswinkel in de Transvaalbuurt met fijne vleeswaren en koekjes. Het gezin woonde achter de winkel. In januari 1943 werd het zusje van Greetje geboren. Haar vader zat toen al in Westerbork. Haar moeder gaf haar dochters mee aan het Utrechts Kindercomité en zo belandden de meisjes in juni 1943 in Utrecht. De driejarige Greetje werd opgevangen in Tuinwijk en overleefde de oorlog. Omdat haar ouders waren vermoord in Sobibor, bleef zij na de oorlog in dit christelijke gezin. Wat volgde was een leven van aanpassen aan ongewone omstandigheden en het zoeken naar eigen identiteit. Van overleven naar leven. Greet zal zelf het verhaal vertellen.
  
  

   

• Tolsteegbrug 1 Louis Hartlooper Complex
  11:00h  13:00h – zaal 4
  
  De Joodse Ludwig en Johanna Danheisser – Bloch vluchtten in de jaren 30 vanuit Frankfurt naar Nederland. Na enige tijd in Den Haag te hebben gewoond, streken ze neer in Utrecht. In 2023 herkenden nabestaanden hen op de filmbeelden van de deportatietrein die vanuit Westerbork naar Auschwitz vertrok. Daar werden Ludwig en Johanna op 22 mei 1944 vermoord. Buurtbewoner Robin van Essen vertelt hun verhaal.
  
  

   

• Prins Hendriklaan 6 
  11.00h en 12.00h
  
  Trui van Lier startte in het begin van de oorlog onder het oog van de nazi’s een kinderpension en kindercrèche Kindjeshaven. Toen de jodenvervolging begon, verstopte ze hier met haar medewerkster Jet Berdenis van Berlekom tijdelijk vele joodse kinderen in de leeftijd van 0 tot 7 jaar. Het verzet verplaatste de kinderen daarna naar andere onderduikadressen. De biograaf van Trui, Jim Terlingen, spreekt in de voormalige kindercrèche samen met een 92-jarige nicht van Trui.
  
  

   

• Servaasbolwerk 3
  13:00h en 14:00h 

Louis Keizer was mede-eigenaar van de groothandel in fietsonderdelen ‘Rothschild & Keizer’, gevestigd aan de Oudegracht, waar het bekende café België nu is gehuisvest. Louis en zijn vrouw Rebekka hebben hun twee kinderen meegegeven aan studenten, die zorgden voor hun onderduik. Louis en Rebekka werden in januari 1943 opgepakt en gedeporteerd naar Westerbork. Het verhaal van drie generaties van de familie Keizer wordt door Victor Frederik verteld in het voormalig woonhuis van het gezin van Louis Keizer.

 

• Lange Nieuwstraat 119 (Altrecht)
  15.00h en 16.00h
  
  Willem Wilschut was leerling verpleger in de Willem Arntzstichting en trouwde met leerling verpleegster Jannie Lindenboom. Beiden waren ‘vurige socialisten’ en zaten al vanaf het begin van de oorlog in het verzet. Toen in 1942 de jodenvervolging begon, namen Willem en Jannie onderduikers in huis. Dat had zware gevolgen voor Willem; hij werd verraden en vond uiteindelijk de dood in Mauthausen. Cecile aan de Stegge vertelt hun verhaal. Cecile is psychiatrisch verpleegkundige en gepromoveerd op de geschiedenis van de (psychiatrische) verpleegkunde in Nederland.